Liggen zonnepanelen nog op koers? 

De cijfers van het evolutierapport

Door alle data gekoppeld aan de te behalen doelstellingen in 2050 ontstond een heuse wedloop. Nooit werden er zoveel cijferrapporten gelezen met betrekking tot de energiedoelstellingen als de voorbije jaren. Niet enkel door de installateurs en actoren uit de energiesector, maar ook door de eindverbruikers. Hieronder een greep uit het aanbod van wat al becijferd werd met betrekking tot het voorbije jaar (2022). Men wil immers meten en (nu al) weten of de uitdagende doelstellingen kunnen worden behaald tegen 2050.

Waarom staan zonnepanelen zo in de spotlights? Dat is alvast geen groot geheim voor de lezers van Installatie & Bouw. Ondanks stijgende investerings­kosten als gevolg van stijgende grondstof­prijzen, zijn zonne­panelen op nutsschaal de goed­koopste optie om elektriciteit op te wekken. Dit geldt in een aanzienlijk veel landen, verspreid over de hele wereld. De vraag naar zonnepanelen op daken van gebouwen zal ook sneller groeien vanwege hogere elektriciteits­prijzen en de nog toe­nemende beleids­ondersteuning. Om consumenten te helpen besparen op hun energie­rekening, moet de uitzonderlijke groei van de inzet van zonne­panelen van de afgelopen jaren worden voort­gezet en dus ook de productie verder worden op­geschaald. Blijvende beleidsinspanningen zullen nodig zijn om dit proces te ondersteunen.

‘Op schema’ 

De opwekking van zonne-energie steeg met een record­percentage van 26 % in 2022. Het liet de grootste absolute groeistatus van alle hernieuw­bare technologieën in 2022 noteren en overtrof voor het eerst in de geschiedenis ook windenergie. Deze groei komt overeen met de beoogde stijging tot 2030 in het kader van het Net Zero Emissions 2050-scenario. Een voortdurende groei van de economische aantrekkelijkheid van zonnepanelen, de massale ontwikkeling in de toeleveringsketen en de toenemende beleidsondersteuning zijn er nu vooral in China, de Verenigde Staten, de Europese Unie en India. Daar zal naar verwachting de capaciteitsgroei de komende jaren nog verder versnellen. De volgstatus van zonne-energie werd daarom in 2023 opgewaardeerd van ‘meer inspanning is nodig’ naar ‘al op schema’.

Om een groeipercentage te behouden dat is afgestemd op de klimaatdoelstellingen tegen 2050, moeten jaarlijkse capaciteitsuitbreidingen worden bereikt die bijna drie keer hoger liggen dan die van 2022 tot 2030. Om dit te bereiken, zijn een voortdurende beleidsambitie en inspanningen van zowel publieke als private belang­hebbenden vereist, met name in de gebieden van netwerkintegratie en beleid, regel­geving en financiering. Nieuw ambitieus beleid en doelstellingen in de grootste PV-markten worden nu geïntroduceerd en zullen de capaciteitsgroei dus in elke sector en elk milieu, nog verder doen versnellen. Althans, daar gaat men van uit.

Enkele cijfers:

• De Europese Unie versnelt en promoot de inzet van zonnepanelen als reactie op de energiecrisis. Met 38 GW toegevoegd in 2022. Dit is een stijging van 50% ten opzichte van 2021. Nieuwe beleidslijnen en doelstellingen voorgesteld in het REPowerEU-plan en het Green Deal Industrial Plan. 
  
• De Verenigde Staten hebben een genereuze nieuwe financiering voor PV opgenomen in de Inflation Reduction Act (IRA) die in 2022 werd ingevoerd. Belastingsverminderingen voor investeringen en productie zullen een aanzienlijke impuls geven aan de PV-capaciteit plus de uitbreiding van de toeleveringsketen.
  
• China was verantwoordelijk voor ongeveer 38 % van de groei van de opwekking door zonnepanelen in 2022. 
  
• De op een na grootste groei van de opwekking (een aandeel van 17 % van het totaal) werd geregistreerd in de Europese Unie, op de voet gevolgd door de Verenigde Staten (15 %). PV bleek veerkrachtig te zijn ondanks knelpunten in de toeleveringsketen, de hoge grondstofprijzen en de stijging van de rentetarieven in 2022. 
  
• PV was goed voor 4,5 % van de totale wereldwijde elektriciteitsopwekking, en het blijft de op twee na grootste hernieuwbare elektriciteitstechnologie na waterkracht en wind. Om in 2030 een jaarlijkse opwekking van zonne-energie van ongeveer 8300 TWh te bereiken, in lijn met het Net Zero Emissions 2050-scenario, is een jaarlijkse gemiddelde opwekkingsgroei van ongeveer 26 % nodig tijdens de periode 2023-2030. Dit tempo is dus vergelijkbaar met de groei die in 2022 werd opgetekend, maar het vasthouden van dit momentum terwijl de PV-markt groeit, vereist dus wel een voortdurende inspanning. 

Aantrekkelijk alternatief

In de context van de hoge brandstof- en elektriciteits­prijzen in 2021-2022 werden zonne­panelen dus een steeds aantrekkelijker alternatief voor veel consumenten, wat heeft geleid tot hoge private investeringen op dat vlak. Het bouwen van grootschalige installaties wordt in veel landen echter een steeds grotere uitdaging vanwege het gebrek aan geschikte locaties en de nogal ingewikkelde vergunningsprocedures. Dit is wel in het voordeel is van de kleinschalige PV-installaties op daken. Gedistribueerde en groot­­schalige zonnepanelen moeten volgens het evolutie­rapport wel parallel worden ontwikkeld, afhankelijk van het potentieel en de behoeften van elk afzonderlijk land.

Conclusie?

De uitbreiding van de productiecapaciteit van zonne-energie volgt het vooropgestelde schema. Het zal zelfs de vraag in 2030 kunnen overtreffen zoals die voorspeld wordt in het nu voorliggende evolutierapport. Uiteraard aangezwengeld door het Net Zero Emissions 2050-scenario dat men nauw­gezet tracht te volgen en dat aan­gewakkerd wordt door allerlei beleids­ondersteunende initiatieven die daarin ook zullen gaan belonen en beboeten.

Bron: gecomprimeerd en vertaald cijferrapport te vinden via www.iea.org