#1 – 2026 ontcijferd: De stille technologische revolutie in de installatiesector

Transcript

Installatie & Bouw Podcast – Gesprek met Vincent Vancaeyzeele

Sprekers:

• Wouter Polspoel – Host
• Vincent Vancaeyzeele – Techlink, ODE Vlaanderen, TechnoFin

[00:03] Intro

Wouter Polspoel:
Welkom bij een nieuwe aflevering van de Installatie en Bouw podcast. Vandaag bij ons aan tafel: Vincent Vancaeyzeele. Hij is teammanager technologie en innovatie bij Techlink. Met hem blikken we kort terug op wat 2025 echt veranderde in de installatiesector, en kijken we vooruit naar de trends die Vlaanderen in 2026 zullen vormgeven.
Vincent, welkom.

[00:24]

Vincent Vancaeyzeele:
Dank u.

[00:25] Wat sprong in 2025 het meest in het oog?

Wouter Polspoel:
Wat sprong voor jou in 2025 het meest in het oog in de installatiesector?

Vincent Vancaeyzeele – [00:31]:
2025 was een bewogen, zelfs beroerend jaar. Er is veel gebeurd, ook op beleidsmatig vlak. Zo kreeg de verdere uitfasering van gasketels een extra duwtje door de fiscale aanpassing: de btw op gasketels in renovatie ging van 6% naar 21%. Dat heeft duidelijke beweging veroorzaakt in de sector.

[00:57] Technische vernieuwingen

Wouter Polspoel:
Welke technische vernieuwing bracht installateurs in Vlaanderen het afgelopen jaar echt vooruit? En waarom precies die?

Vincent Vancaeyzeele – [01:05]:
De grootste wijzigingen zaten eigenlijk in de ontwerpfase. Er wordt sterk ingezet op bijkomende vakkennis rond warmteverliesberekeningen, om warmteopwekkers correct te dimensioneren. Daarnaast is er veel aandacht voor het hydraulisch uitwerken van schema’s voor woningen en gebouwen.

[01:25] Waar lag de meeste aandacht op de werkvloer?

Wouter Polspoel:
Waar ging de meeste aandacht naartoe: energie-efficiëntie, digitalisering, regelgeving of personeel?

Vincent Vancaeyzeele – [01:39]:
Op de werkvloer lag de focus vooral op energie-efficiëntie. Er is uiteraard ook veel aandacht voor de ontwikkelingen rond AI, maar die technologie heeft de werkvloer nog niet bereikt. Fabrikanten en distributeurs zijn volop bezig, maar bij de installateur op de werf is het nog niet echt doorgedrongen.

[02:02] Klantenverwachtingen

Wouter Polspoel:
Hoe veranderden klantenverwachtingen in 2025? Zijn ze minder prijsgericht en meer op comfort gericht, of net omgekeerd?

Vincent Vancaeyzeele – [02:15]:
Het zijn geen hoogdagen voor de bouwsector, dat merk je. Er is ook een lichte daling in het aantal nieuwbouwvergunningen. Klanten – zowel residentieel als commercieel – zijn zeer prijsbewust gebleven. Rationaliteit staat vandaag voorop.

[02:34] Regelgeving vs. haalbaarheid

Wouter Polspoel:
Waar merk je het grootste spanningsveld tussen regelgeving en technische haalbaarheid?

Vincent Vancaeyzeele – [02:46]:
Vooral in de digitalisering en de administratieve druk die bij installateurs terechtkomt. Denk aan het verplicht melden van periodiek onderhoud van stookolie- en gasketels. Dat vraagt veel extra werk en moet ook aan klanten uitgelegd worden, inclusief de bijkomende kosten.

[03:20] Vooruitblik 2026 – Wat wordt mainstream?

Wouter Polspoel:
Als we vooruitkijken naar 2026: welke innovatie die nu nog ‘nice to have’ is, wordt volgens jou mainstream?

Vincent Vancaeyzeele – [03:31]:
Oef, dat is een moeilijke.
(…)
Ik zie enorm veel AI-tooltjes opduiken die helpen om het ontwerp van woningen en gebouwen te automatiseren. Veel fabrikanten zijn daarmee bezig en proberen die tools ingang te laten vinden in de distributieketen én bij installateurs. Denk aan automatische opmetingen met camera’s.

[04:08] Zelflerende installaties?

Wouter Polspoel:
Heeft AI ook invloed op hoe een installatie kan werken? Kunnen installaties zelflerend worden en efficiënter functioneren zonder input van de gebruiker?

Vincent Vancaeyzeele – [04:27]:
Dat wordt aangekondigd, maar vandaag zie ik dat nog niet gebeuren. Er is koudwatervrees. AI werkt goed in ideale omstandigheden, maar eindgebruikers verwachten bijna perfectie. Als zo’n tool vreemd gedrag vertoont, moet iemand dat oplossen.
Prototypes bouwen lukt wel, maar een kant-en-klaar product dat breed ondersteund wordt, is nog iets anders.

[05:13]

Wouter Polspoel:
Dat is dus nog toekomstmuziek?

Vincent Vancaeyzeele – [05:15]:
Ja. Er moet nog meer getest worden, ervaring opgebouwd worden. Hoe reageren installateurs? Hoe reageren klanten? Dat is cruciaal.
Maar het is onvermijdelijk: fabrikanten krijgen meer vragen van installateurs, en hun after-saleskosten stijgen. Ze zoeken dus manieren om die te verlichten, onder andere via AI.

[05:45] PV, batterijen & warmtepompen

Wouter Polspoel:
Wat verwacht je in 2026 rond de integratie van zonnepanelen, batterijen, warmtepompen en sturing? Wordt dat eindelijk plug-and-play?

Vincent Vancaeyzeele – [05:58]:
Misschien moeten we PV en HVAC even apart bekijken.
Voor zonnepanelen en batterijen zagen we sterke prijsdalingen de voorbije jaren. Bij PV zal dat nog licht doorgaan. Bij batterijen blijven de kostendalingen spectaculair. Ik verwacht daarom grotere systemen, zowel residentieel als commercieel.
Bij warmtepompen blijft de stooklijn het uitgangspunt – hetzelfde geldt voor klassieke ketels. Superintelligente sturingen zie ik nog niet meteen doorbreken.
In grotere gebouwen zien we wel een sterke toename van BACS, gebouwbeheersystemen en energiemonitoring.

[07:18] Vaardigheden & krapte

Wouter Polspoel:
Welke vaardigheden ontbreken volgens jou het meest wanneer bedrijven inzetten op nieuwe technologieën?

Vincent Vancaeyzeele – [07:27]:
Er is veel vakbekwaamheid, maar de vraag naar specialisatie blijft toenemen.
Technisch personeel wordt vanuit vele sectoren aangesproken: sanitair (grijs water), elektro (batterijen, PV, warmtepompen), en zelfs defensie.
We zien dus een explosieve groei in de vraag naar competenties, terwijl de groep vakmensen ongeveer gelijk blijft. De krapte neemt toe.

[08:35] Convergeren beroepen?

Wouter Polspoel:
Gaan beroepen zoals elektricien, HVAC-specialist en loodgieter meer naar elkaar toegroeien?

Vincent Vancaeyzeele – [09:04]:
Dat wordt vaak beweerd, maar ik zie het niet op de werkvloer.
Ik zie eerder teams: twee HVAC-installateurs en één elektrotechnicus die samenwerken om een installatie efficiënt te realiseren. De toekomst ligt in samenwerking tussen disciplines, niet in één vakman die alles doet.

[09:31] De trend die 2026 bepaalt

Wouter Polspoel:
Welke trend gaat het speelveld in 2026 volgens jou écht veranderen?

Vincent Vancaeyzeele – [09:45]:
Er is veel graduele innovatie gaande.
Maar de grootste beweging zie ik in de elektrosector: automatisering en energiemonitoring worden veel meer geïntegreerd in bestaande elektronica.
Waar we nu nog manuele automaten kennen, komen er volgend jaar veel automaten met ingebouwde monitoring. Fabrikanten proberen dat zelfs standaard te maken.

[10:30] Wat bedoel je met automaat?

Wouter Polspoel:
Wat bedoel je precies met ‘automaat’?

Vincent Vancaeyzeele – [10:32]:
De beschermingsinrichting die overbelasting bewaakt in de zekeringskast.
Vandaag zijn dat manuele automaten die je handmatig moet schakelen, of die uitspringen bij defect.
Straks wordt daar energiemonitoring in geïntegreerd, zodat je kunt zien hoeveel de warmtepomp verbruikt, of hoeveel er naar elektrisch koken gaat. In een latere fase maakt dat slimme sturing mogelijk.
Veel fabrikanten lanceren binnenkort nieuwe producten in die richting.

[11:13] Oproep aan sector & burgers

Wouter Polspoel:
Wil je namens Techlink nog een boodschap meegeven?

Vincent Vancaeyzeele – [11:19]:
Vooral rond instroom in technische richtingen.
STEM blijft kampen met tekorten. We blijven inzetten op het overtuigen van jongeren om technische opleidingen te kiezen – en te blijven volgen.
Wie affiniteit heeft met wiskunde, fysica, elektronica, warmte- of koudetechniek: die wacht een mooie toekomst met veel keuzemogelijkheden.

[12:06] Install Tomorrow Experience Day

Wouter Polspoel:
Jullie faciliteren dat met de Install Tomorrow Experience Day. Kun je dat toelichten?

Vincent Vancaeyzeele – [12:13]:
Volgend jaar organiseren we voor de tweede keer een uniek concept dat Techlink opzet voor de onderwijssector.
We brengen in Wallonië én Vlaanderen telkens 2.000 leerlingen naar Walibi.
Naast plezier krijgen ze hands-on kennismaking met fabrikanten en distributeurs, en doen ze technische activiteiten.
Het event vindt eind april plaats, over twee dagen. Ik kan elke schooldirecteur en leerkracht aanraden om contact op te nemen.

[13:13] Vervangt dit het eerdere scholenprogramma?

Wouter Polspoel:
Vervangt dit event het scholenprogramma dat tot twee jaar geleden onderdeel was van Instal.be?

Vincent Vancaeyzeele – [13:20]:
Nee, het loopt parallel.
We hebben Install Skills in West- en Oost-Vlaanderen, en het Concours du Meilleur Chauffagiste in Franstalig België.
Dit nieuwe initiatief spreekt dezelfde doelgroep aan, maar dan geconcentreerd in een tweedaagse.
Alle initiatieven hebben hetzelfde doel: meer leerlingen naar STEM en hen daar houden.

[14:07] Outro

Wouter Polspoel:
Oké, dan heb ik alle vragen gesteld. Bedankt, Vincent Vancaeyzeele, en tot de volgende keer.

Vincent Vancaeyzeele – [14:14]:
Bedankt Wouter, en misschien tot volgend jaar.