Condensatie in goed geïsoleerde woningen: een onderschat probleem

Goed isoleren en luchtdicht bouwen levert energievoordeel op, maar creëert tegelijk een valkuil die DUCO in de praktijk almaar vaker ziet opduiken: goed geïsoleerde woningen kampen opvallend vaak met vochtproblemen door condensatie en muffe lucht. De fabrikant legt in dit artikel uit hoe dat komt en hoe zijn ventilatieoplossingen die problemen kunnen voorkomen of verhelpen.

Een goed geïsoleerde woning houdt warmte binnen, maar ook alle vocht dat de bewoners dagelijks produceren. En dat loopt snel op. Ademen, koken, douchen, wassen, drogen, maar ook planten: ze vormen een constante bron van waterdamp.

In oudere of minder luchtdichte woningen ontsnapt dat vocht via kieren, maar in heden­daagse gebouwen blijft het dus binnen. De warme, vochtige lucht condenseert zodra die koude oppervlakken raakt, zoals ramen en koude­bruggen – vaak gevelhoeken waar de isolatie niet goed op elkaar aansluit. De eerste signalen herken je meteen: druppels op glas, spiegels die niet ontwasemen en vochtige plekken in de hoeken.

Schimmels en gebouwschade

Op termijn hebben die vochtproblemen een impact op de gezondheid van de bewoners en zelfs op de structuur van het gebouw. Op de vochtige plekken ontwikkelen zich immers schimmels, die allergieën veroorzaken en de ademhaling bemoeilijken. Vooral kinderen, oudere mensen en astmapatiënten zijn daar gevoelig voor.

Het vocht tast ook materialen aan: pleisterwerk verkleurt en valt af, verflagen bladderen en houtrot ontwikkelt zich – in het ergste geval in dragende delen. Herstellingen lopen snel op in prijs en kunnen de stabiliteit aantasten.

Comfortverlies

Het zal niet verbazen dat het comfort in een vochtige woning lager ligt. Zo’n woning voelt zwaar aan, ruikt muf en beïnvloedt de slaapkwaliteit. Bovendien vergt vochtige lucht meer energie om op te warmen.

Zichtbare vochtschade en muffe geuren schrikken woningkopers ook af. 

Ventilatie wordt onmisbaar

Om de genoemde problemen te voorkomen of ver­helpen, moet het isoleren van een woning daarom altijd hand in hand gaan met venti­latie. Het is een basisvoorwaarde voor een gezond binnen­klimaat. In hedendaagse, lucht­dichte woningen is ventilatie geen luxe, maar essen­tieel. Dat besef is er nu, maar het kwam laat. In veel projecten ging het budget eerder op aan zonnepanelen, warmtepompen of vloerverwarming.

Twee strategieën

Ventilatie in nieuwbouwwoningen valt vandaag uiteen in twee strategieën: mechanische ventilatie van het type C en mechanische ventilatie van het type D, zogeheten balansventilatie.

Mechanische ventilatie van het type C voert binnen­lucht mechanisch actief af, terwijl verse lucht op natuurlijke wijze via gevelroosters binnen­komt. Balans­ventilatie regelt luchttoevoer én -afvoer volledig mechanisch en wint daarbij ook warmte terug. DUCO ontwikkelde voor beide stromingen gerichte systemen.

Een mechanisch ventilatiesysteem van het type C is compact en eenvoudig te installeren en heeft een beperkte kost. Ook vraagt het weinig onderhoud. Daar staat dus wel tegenover dat de toevoer afhankelijk blijft van natuurlijke luchtstromen en warmteterugwinning ontbreekt. DUCO groepeert zijn ventilatiepoplossingen voor ventilatie van het type C onder de noemer The Natural Family.

Door haar specifieke werking zorgt balansventilatie voor een stabiel binnenklimaat met gefilterde buitenlucht, zodat de blootstelling aan pollen en fijnstof vermindert, en minimale warmte­­verliezen dankzij de warmte­terugwinnings­technologie die 90% van de warmte uit afgevoerde lucht kan recupereren om de aangevoerde lucht op te warmen – bij ventilatie van het type C heeft de aangevoerde lucht altijd de buitentemperatuur. Van gevelroosters is bij balansventilatie geen sprake, waardoor (koude) tocht voorkomen wordt. Balansventilatie sluit door dat alles uitstekend aan bij BEN- en passiefbouw. De keerzijde is dat balansventilatie een hogere investering vergt, de installatie meer aandacht vraagt, filters regelmatig vervangen moeten worden en het systeem extra ruimte inneemt. DUCO bundelt zijn oplossingen voor balansventilatie in The Energy Family.

Mechanische ventilatie vormt dan ook een logische keuze bij renovatie en beperkte budgetten. Balansventilatie dringt zich op wanneer gevelroosters ongewenst zijn, energie-efficiëntie centraal staat en wanneer de woning ontworpen is volgens BEN- of passiefnormen.

Samengevat: ventilatie is in hedendaagse woningen geen bijkomstigheid, maar een nood­zakelijke voorwaarde voor comfort en gezondheid en een duurzame woning. Alleen in combinatie met een doordacht ventilatiesysteem komt het volle potentieel van een goed geïsoleerde woning tot zijn recht. DUCO biedt hiervoor doeltreffende oplossingen op maat van elk project.