De opwarming van het klimaat heeft een impact op ons binnenklimaat. Zowel bij renovatie als nieuwbouw gaat er veel aandacht naar dat aspect. Doel is om een aangename en constante binnentemperatuur te creëren in private woningen en werkomgevingen. De nieuwste trends in airco-installaties leggen tegelijkertijd een sterke focus op efficiëntie en een lagere koolstofuitstoot.
De hele HVAC-sector staat ondanks de evolutie van de voorbije jaren nog voor grote uitdagingen om aan de eisen van klimaatneutraliteit te voldoen. Moderne technologieën zoals warmtepompen en geothermische systemen zijn maar enkele voorbeelden van hoe de industrie zich aanpast om de energie-efficiëntie te verhogen en de CO2-uitstoot te drukken. Daarbij kijkt men ook naar alternatieven voor traditionele koelmiddelen, die minder impact hebben op het milieu.
Tegen 2050 moet Europa klimaatneutraal zijn. Yes, we can! De airconditioningindustrie heeft zich de laatste jaren al behoorlijk aangepast en die trend gaat telkens een stap verder. Door een toenemend gebruik van warmtepompen – de helden van de decarbonisatie – die gestuurd worden door geavanceerde technologieën voor warmtebeheer, kan warmte zich doelgericht verplaatsen zonder significante koolstofemissies. De omkeerbaarheid van deze technologie staat tevens toe dat koeling en verwarming naar wens hand in hand gaan. Zo is een airco eigenlijk een lucht/lucht warmtepomp. De nieuwste warmtepompen worden alleen maar energiezuiniger.
Een groot milieurisico van airconditioning ligt bij het koelmiddel dat gebruikt wordt en dat op twee manieren een impact heeft op het milieu: het Ozonafbrekend Vermogen (ODP) en het Aardopwarmingsvermogen (GWP). Het ODP staat voor de mate waarin een koelmiddel de ozonlaag aantast, terwijl het GWP aangeeft in hoeverre een koelmiddel bijdraagt aan de opwarming van de aarde. Daarom is het cruciaal om airco-installaties te kiezen die werken met een koelmiddel met een lage ODP- en GWP-waarde.
De overstap naar nieuwere koelmiddelen is een belangrijke stap in de richting van duurzamere airconditioningssystemen. Het vaak voorkomende R410A mag dan geen ozonafbrekende eigenschappen hebben omdat het geen chloor bevat, het scoort minder goed op gebied van GWP (2088), waardoor het toch significant bijdraagt aan het broeikaseffect. Om het echt milieuvriendelijk te houden gaan de huidige systemen meer gebruik maken van bijvoorbeeld R32, R454B of R1234yf en R1234ze.
Die koelmiddelen hebben een lage milieu-impact. Sommige van die middelen zijn compatibel met bestaande aircosystemen, wat de overgang naar duurzamere opties vergemakkelijkt.
Zaak is het ook om HVAC-systemen slimmer te maken. En dat gebeurt met Internet of Things (IoT). Daardoor kunnen eigenaars van een woning of beheerders van gebouwen vanop afstand de efficiëntie en het vermogen monitoren, kwestie van de energie-efficiëntie te verhogen en problemen te voorspellen. Airco’s hebben regelmatig onderhoud nodig, zoals het reinigen en spoelen van filters en het verwijderen van vuil uit de buitenunit. Met een IoT-sensor kan het apparaat aan zelfdiagnose doen en, in geval van een defect, een waarschuwing uitsturen om actie te ondernemen en erger te voorkomen.
IoT-airco’s zijn verbonden met het internet en ontvangen en versturen continu data. Deze gegevens kunnen ook weersvoorspellingen, belangrijke data zoals de sluitingsdatum van een bedrijf, interne temperaturen en energieverbruik omvatten. Door deze permanente gegevensstroom kan het apparaat in realtime analyses uitvoeren en zich automatisch aanpassen aan veranderende omstandigheden, zonder menselijke tussenkomst. Geavanceerde functies zoals het detecteren van het aantal aanwezige personen en het aanpassen van de luchtverdeling verhogen het comfort en kunnen elektriciteitskosten met 20% verlagen vergeleken met conventionele systemen.
De allernieuwste en milieuvriendelijkste airco’s installeren zonder de oude systemen op een verantwoorde manier te verwijderen: daarmee zouden de milieudoelstellingen dode letter worden. Recyclage is dan ook een belangrijk proces om de impact op het milieu te verminderen en waardevolle materialen terug te winnen.
Verwijdering van koelmiddelen: vooral oudere types airco’s met chloorfluorkoolwaterstoffen (CFK’s) of hydrochloorfluorkoolwaterstoffen (HCFK’s) zijn een risico voor het milieu. De stoffen zijn krachtige broeikasgassen en ze dragen bij aan de afbraak van de ozonlaag. Tijdens het recyclageproces moeten deze koelmiddelen daarom zorgvuldig verwijderd en conform regelgeving op de juiste wijze afgehandeld worden.
Recyclage van metalen: airco’s bestaan uit een verscheidenheid aan metalen, waaronder koper, aluminium, staal en soms kostbare metalen. Deze metalen kunnen effectief worden teruggewonnen en hergebruikt in nieuwe producten. Metaalrecycling bespaart aanzienlijke energie in vergelijking met het produceren van nieuwe metalen uit erts.
Verwerking van elektronische componenten: moderne airconditioners bevatten elektronische besturingssystemen en sensoren. Deze componenten bevatten evenzeer waardevolle metalen zoals goud, zilver en palladium, die kunnen worden teruggewonnen. De overige elektronische onderdelen moeten worden verwerkt in overeenstemming met e-wasterecyclingnormen om te voorkomen dat gevaarlijke stoffen, zoals lood en kwik, in het milieu terechtkomen.
Verwijdering van oliën en andere vloeistoffen: smeermiddelen en oliën in airco’s moeten zodanig worden afgevoerd en afgehandeld dat ze niet in de grond of het water terechtkomen.
Gebruik van gerecycled materiaal: de onderdelen van airco’s zijn perfect inzetbaar in tal van nieuwe toepassingen, wat helpt bij het verminderen van de vraag naar nieuwe grondstoffen en bijdraagt aan de circulaire economie.