Elektrische keuringen vormen al jarenlang een integraal onderdeel van de Belgische regelgeving rond elektrische installaties. Ze zijn bedoeld om defecten aan de elektriciteit in woningen en gebouwen te voorkomen, kortsluiting en brand uit te sluiten en gebouwgebruikers tegen elektrocutie te beschermen. Vandaag ligt de focus bij elektrische keuringen in ons land meer dan vroeger op verduurzaming en digitalisering en zijn de keuringseisen strenger dan ooit. Een blik op de huidige stand van zaken.
In België schrijft het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties (AREI) elektrische keuringen voor in specifieke situaties. Denk aan de plaatsing van nieuwe installaties, grote renovaties of de verkoop van een woning of gebouw – zonder keuringsverslag of -attest kan de verkoop niet doorgaan. In elke woning moet de elektrische installatie ook om de 25 jaar gekeurd worden en in een huurwoning zelfs om de vijf jaar. Veel verzekeraars stellen een geldig keuringsattest als voorwaarde voor dekking bij brandschade.
In ons land worden elektrische keuringen uitgevoerd door een erkend keuringsorganisme, zoals Vinçotte of BTV, dat over gediplomeerde controleurs beschikt. Zij controleren het volgende:
Steeds vaker vervangen de keuringsorganismen het papieren keuringsverslag door digitale attesten die via centrale platforms worden geraadpleegd.
Sinds de invoering van het nieuwe AREI in 2020 is de regelgeving uitgebreider en meer gedetailleerd. Zo werd bijvoorbeeld het onderscheid gemaakt tussen lage-, midden- en hoogspanningsinstallaties.
Voorts vallen er nog drie voorname recente evoluties te onderscheiden. Ten eerste werd hernieuwbare energie geïntegreerd in de eisen. De opmars van zonnepanelen, thuisbatterijen en laadpalen vroegen immers om aangepaste normen. Elektrische keuringen toetsen nu niet alleen de veiligheid van de hoofdinstallatie, maar ook die van de geïntegreerde nieuwe technologieën.
Ten tweede moeten elektrische keuringen vandaag ook aandacht hebben voor de compatibiliteit van de hoofdinstallatie met domotica en slimme meters. Het AREI schrijft duidelijk voor dat die laatste twee systemen geen veiligheidsrisico’s mogen introduceren.
Ten slotte gelden er vandaag ook strengere keuringseisen voor oude elektrische installaties. Die moeten ervoor zorgen dat gebouweigenaren sneller overgaan tot modernisering van de installatie. Incidenten door verouderde elektrische schema’s en ondeugdelijke bedrading zijn vandaag nog steeds een hardnekkig probleem: de keuringsorganismen melden dat bijna 40% van de installaties ouder dan veertig jaar bij een eerste controle niet voldoet.
Die keuringsorganismen ervaren vandaag wel een hoge werkdruk. De vraag naar elektrische keuringen wordt immers almaar groter, mede door de toename van hernieuwbare energie. Wachttijden van enkele weken zijn eerder de regel dan de uitzondering.
Een ander knelpunt op het vlak van elektrische keuringen is het feit dat veel Belgen niet precies weten hoe ze hun installatie erop kunnen voorbereiden. Dat leidt vaak tot herkeuringen en extra kosten bovenop de standaardprijs voor een keuring – tussen de 100 en 300 euro afhankelijk van de complexiteit van de installatie. Vooral in oudere woningen lopen de kosten van aanpassingen na een negatieve keuring al snel op.
België blijft inzetten op de verbetering van elektrische installaties en doet dat niet alleen met een aangescherpt AREI. Zo moeten ook andere initiatieven, zoals financiële tegemoetkomingen voor aanpassingen aan elektrische installaties en meer bewustwordingscampagnes, ervoor zorgen dat de elektrische installaties in ons land veiliger én duurzamer worden.
Volgend jaar komt er ook een verplichte controle van thuisbatterijen en andere opslagsystemen. Die sluit aan bij de Europese ambitie om de energietransitie te versnellen zonder veiligheidscompromissen.
Conclusie: de verscherping van het AREI dwingt zowel particulieren als bedrijven om hun elektrische installaties te moderniseren waar nodig. Elektrische keuringen zijn in België dus duidelijk meer dan louter een administratieve verplichting. Ze vormen een essentiële schakel in de bescherming van mens en woning.