Beroepsverbod voor malafide aannemers en installateurs uitbreiden en sneller uitspreken

Wij vragen met Embuild dat er strenger wordt opgetreden tegen malafide aannemers en installateurs door het beroepsverbod uit te breiden en sneller uit te spreken. Nu kan een rechter zo’n beroepsverbod pas opleggen nadat hij het faillissement heeft uitgesproken. 99% van de bouw- en renovatieprojecten leidt niet tot klachten, maar het aantal klachten is op vijf jaar tijd wel verdubbeld, van 166 in 2019 naar 333 in 2023, zo blijkt uit cijfers van de economische inspectie. Elke consument die gedupeerd wordt, is er een te veel en we moeten vermijden dat er nog nieuwe slachtoffers gemaakt kunnen worden.

Belangrijk om te benadrukken is dat de overgrote meerderheid van alle bouwbedrijven dus wel volledig volgens de regels werkt. In 2023 waren er immers meer dan 100.000 vergunde bouw- en renovatieprojecten. Daarbovenop komen de vele renovaties die niet vergund moeten worden. De klachten slaan dus op minder dan 1% van alle projecten.

Bijna alle aannemers en installateurs kunnen met andere woorden hun bouw- of renovatieproject in goede verstandhouding met de klant afronden. En dat is niet meer dan normaal. Maar de enkelingen die klanten duperen, moeten we hard aanpakken, want het is voor hun klanten jammer genoeg telkens een drama. Alle vormen van misbruik in onze sector zijn volstrekt ontoelaatbaar en verdienen een hard optreden. Ze zorgen ook voor een slecht imago van de branche. Die enkele cowboys verzieken de boel voor de hele sector, want, zoals al gezegd, werkt de overgrote meerderheid van alle bouwbedrijven wel correct.

Embuild wil daarom het beroepsverbod uitbreiden en sneller laten uitspreken. Op dit ogenblik kan de rechter zo’n beroepsverbod pas opleggen nadat het faillissement werd uitgesproken. Dat duurt echter veel te lang. Die beroepsverboden moeten veel sneller uitgesproken en gepubliceerd kunnen worden, al tijdens de procedure van faillissement. Enkel op die manier is JustBan, een zwarte lijst van malafide ondernemers, een nuttig instrument voor de consument om te checken of hij met een betrouwbare partner in zee gaat. Daarnaast vraagt onze bouwfederatie dat een beroepsverbod ook uitgesproken kan worden bij zware inbreuken. Die piste moet verder concreet uitgewerkt worden op basis van schrijnende gevallen die zich in de praktijk soms voordoen, maar het moet wel weerlegbaar kunnen zijn in hoofde van de onderneming om de rechten van verdediging te vrijwaren.

De bouwsector heeft wel al heel wat ondernomen om de consument te beschermen. Denken we maar aan de Verzoeningscommissie Bouw die technische geschillen in de woningbouw behandelt, de wet Breyne die consumenten een bijzondere bescherming geeft bij nieuwbouw en grondige renovatieprojecten of de tienjarige aansprakelijkheid die ervoor zorgt dat elke aannemer tot tie jaar na aanvaarde oplevering van de werf aansprakelijk blijft voor ernstige gebreken die de stabiliteit en/of soliditeit of waterdichtheid van het bouwwerk in gevaar brengen. 

Embuild engageerde zich eind maart ook om mee te werken aan de implementatie van een unieke ombudsdienst voor de bouw. Ook al doet de bouw nu al heel wat om de consument te beschermen, we willen er alles aan doen om hem bij te staan. Daarom is dit stappenplan richting een unieke ombudsdienst een goede zaak. Specialisten zullen de consument op die manier nog beter kunnen helpen en onze organisatie is bereid haar knowhow daarin te delen. 

Tot slot hebben we als bouwfederatie met www.buildyourhome.be een op consumenten gerichte website met allerlei praktische informatie om een bouw- of renovatieproject tot een goed einde te brengen. Zo kan de consument er enkel zoeken naar betrouwbare vakmannen en -vrouwen die geen sociale en fiscale schulden en de juiste vakkennis hebben. Daarnaast geven we er tien concrete tips om ervoor te zorgen dat een (ver)bouwproject vlot verloopt.

Kort gesteld: we gaan verder dan het louter informeren en sensibiliseren, maar verbeteren ook het wettelijk kader dat de consument moet beschermen. Al voegen we er in één adem aan toe dat een geslaagd (ver)bouwproject sowieso een en-enverhaal is: ieder heeft zijn rol en verantwoordelijkheid te vervullen – consument, architect aannemer, notaris, bank … Als iedereen zijn rol en verantwoordelijkheid opneemt – ook de overheid en de bevoegde administraties – is de consument het best beschermd.

De Pen – Niko Demeester – CEO van Embuild