BNP Paribas Fortis en Testo zorgen samen voor het welzijn van duizenden collega’s in nieuwe hoofdzetel

Meetspecialist helpt medewerkers van Belgiës grootste bank om het hoofd koel te houden dankzij regelmatige behaaglijkheidsmetingen met testo 400

BNP Paribas Fortis, nog steeds de grootste financiële instelling van ons land, nam in 2022 haar intrek in een gloednieuwe hoofdzetel aan de Brusselse Warandeberg. Dat nieuwe gebouw verrees exact op de plaats van zijn volledig ontmantelde voorganger, herbergt zeventig procent meer werknemers op dezelfde oppervlakte, en blinkt uit in technisch vernuft, duurzaamheid en werkcomfort, getuige daarvan de dubbele BREEAM Excellent- en WELL Gold-certificering. Om zeker te zijn dat het architectonische hoogstandje jaar na jaar aan die strenge eisen blijft voldoen en een optimaal binnenklimaat te garanderen voor alle medewerkers, doet Engineering Expert HVAC Joost Bossin een beroep op de geavanceerde meettoestellen van Testo, de wereldleider in innovatieve meetapparatuur. 

Wie de afgelopen jaren wel eens in de Brusselse Ravensteinstraat passeerde, heeft het ongetwijfeld opgemerkt: tegenover kunstencentrum Bozar, waar zich vroeger het brutalistische hoofdkwartier van wijlen de Generale Bank bevond, verrees enkele jaren terug een moderne, golvende, glazen nieuwbouw met slanke witte kolommen. Daar waar het oude gebouw nauwelijks nog aan de standaarden van vandaag voldeed, is het tegendeel waar voor zijn opvolger.

Zeven keer minder energie en 98% herbestemde materialen

Zo is het nieuwe volume, met onder meer zonnepanelen op het 5.500m² grote en isolerende groendak en een vernuftig systeem van ‘seizoensgebonden thermische energieopslag’, een fossielvrij passiefgebouw dat zeven keer minder energie verbruikt dan zijn voorganger. Die energieopslag gebeurt aan de hand van vier grote waterreservoirs in de kelder, die in de zomer warmte opslaan om die ‘s winters terug af te geven en vice versa, en het gebouw zo duurzaam verwarmen en koelen. 

Daarnaast werd ook volop ingezet op het hergebruik van materialen: zo werd beton van het oude gebouw verbrijzeld en opnieuw gebruikt in andere infrastructuurwerken, en werd er 30.000m² aan tapijt gerecycleerd. De historische kluizenzaal van Belgisch ontwerper Jules Wabbes werd integraal behouden; andere materialen, interieurelementen en meubilair werden maximaal gerecupereerd voor hergebruik of herbestemming. Maar liefst 98% van de materialen uit het oude gebouw kreeg zo een tweede leven. Ook het regenwater wordt gerecupereerd, en de ligging vlakbij het Centraal Station maakt het gebouw bijzonder goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Verder werden ook een uitgebreide fietsenstalling en laadinfrastructuur voorzien.

Thermische behaaglijkheid

Maar daar houdt het niet op. Ook over het welzijn en comfort van de medewerkers werd zeer grondig nagedacht, met onder meer een patio en 1.400m² aan groene ruimte in en rond het gebouw, maar ook moduleerbare ruimtes met overal veel natuurlijk licht, en aangepaste LED-verlichting waarvan de lichtkleur verandert en de intensiteit kan aangepast worden naargelang het moment van de dag.

Last, but not least, zijn alle verdiepingen uitgerust met gesofisticeerde klimaatplafonds om alle ruimtes gelijkmatig te verwarmen en koelen. Dat is essentieel voor wat heet de ‘thermische behaaglijkheid’.

“De thermische behaaglijkheid verwijst naar de mate waarin mensen zich comfortabel voelen in hun thermische omgeving, en is zeer bepalend voor het lichamelijke en geestelijke prestatievermogen. Het is een gevoel dat wordt beïnvloed door een complex samenspel van factoren zoals luchttemperatuur, stralingstemperatuur, luchtsnelheid of tocht en luchtvochtigheid. Daarnaast hebben ook lichamelijke activiteit en kleding natuurlijk een invloed”, vertelt Jeroen Van Der Kelen, managing director van Testo België.

Thermisch neutraal

Opdat mensen het binnenklimaat als prettig ervaren, dienen ze zich ‘thermisch neutraal’ te voelen. Maar, de warmtebalans is voor iedereen verschillend: sommige mensen hebben het snel koud, voor anderen is het vaak te warm. En dus krijgt Joost Bossin, die sinds 2005 aan de slag is als Engineering Expert HVAC binnen het Facility-team van BNP Paribas Fortis, regelmatig meldingen binnen, die zij dan kunnen evalueren en waar nodig aanpakken op basis van een objectieve meting.

Joost Bossin, Engineering Expert HVAC bij BNP Paribas Fortis: “Al onze headquarters zijn uitgerust met een Building Management System, waarop we bijvoorbeeld de temperatuur en vochtigheid kunnen consulteren en loggen. Toch krijgen we nog veel aanvragen binnen om ter plaatse metingen te gaan doen. Daarvoor gebruiken we zowel de testo IAQ 160 als de meer geavanceerde testo 400, die beide zeer intensief gebruikt worden. De testo 400 gebruiken we ook voor de WELL Gold-certificering van dit nieuwe hoofdgebouw. Die berust op tien verschillende pijlers, waarvan thermisch comfort een belangrijke is, en vereist dat we de metingen elke zes maanden opnieuw uitvoeren. Omdat we over geavanceerde apparatuur beschikken en we onze toestellen bovendien jaarlijks bij Testo laten kalibreren, is het toegestaan de metingen zelf uit te voeren.”

Daar kruipt het nodige werk en tijd in: zowel de temperatuur, stralingstemperatuur, relatieve vochtigheid als het behaaglijkheidsgevoel aan de hand van de geschatte PPD (Predicted Percentage of Dissatisfied) en PMV (Predicted Mean Vote) worden gevraagd, en dat op verschillende hoogtes: 10 cm, 60 cm, 1m10 en 1m70. Elk van die metingen heeft zijn eigen norm, voor elk van die metingen beschikt de testo 400 over aangepaste sondes.

Automatische berekeningen

“Het grote voordeel van de Testo-apparatuur is dat, eenmaal de toestellen en sondes juist opgesteld zijn, alles vanzelf gaat: de berekeningen gebeuren automatisch, en alle resultaten komen er vanzelf uit. De metingen worden dus zo gemakkelijk mogelijk gemaakt, en zijn bijzonder nauwkeurig doordat de afwijkingen van het kalibratiecertificaat ingegeven kunnen worden in het toestel”, vervolgt Joost Bossin. “Ook de verschillende parameters kunnen op voorhand ingegeven worden: welk seizoen het is en dus hoe mensen gekleed zijn, of het over zittend of staand werk gaat, bureauwerk of fysieke arbeid… Bovendien kun je achteraf, als je ergens een onjuiste parameter gebruikt hebt, die retroactief aanpassen zonder de meting opnieuw te moeten doen: de resultaten, die je in een mooi, geautomatiseerd verslag krijgt, worden automatisch aangepast.”

Een van de meest voorkomende oorzaken van klachten is tocht. Met de testo 400, die uitgerust is met een turbulentiesonde, kan de luchtsnelheid en turbulentie gemeten worden om de tochtindex te berekenen, en vervolgens precies te bepalen waar en hoe de luchtstromen dienen aangepast te worden om de tochtklachten te verminderen.

Ook temperatuurmetingen zijn vaak complexer dan het lijkt. Op werkplekken met een hoge hittebelasting bijvoorbeeld, wordt niet alleen naar de temperatuur maar ook naar de luchtvochtigheid gekeken, want hoge temperaturen zijn sneller ondraaglijk bij een hoge luchtvochtigheid. De WBGT-index (Wet Bulb Globe Temperature), die rekening houdt met beide elementen, is in deze een cruciale parameter. Met de testo 400 kunnen zowel momentopnamen als langdurige metingen van de WBGT-index geregistreerd worden, waardoor een nauwkeurige monitoring van de werkplek mogelijk is.

CO₂ en luchtkwaliteit

Naast de thermische behaaglijkheid is natuurlijk ook de kwaliteit van de omgevingslucht van essentieel belang. Hoge CO₂-concentraties kunnen leiden tot klachten zoals vermoeidheid en verminderde concentratie, ook bekend als het ‘Sick Building Syndrome’. Volgens het Koninklijk Besluit van 2 mei 2019 moet de CO₂-concentratie in werklokalen lager zijn dan 900 PPM (parts per million) of moet er een minimum ventilatiedebiet van 40 m³/u per persoon zijn. De testo 400 maakt het eenvoudig om ook deze waarden te monitoren en zo te zorgen voor een gezonde werkomgeving.

Conclusie?

“De toestellen van Testo, en met name de testo 400, zijn vooruitstrevend, en vergemakkelijken ons leven aanzienlijk. Ze laten ons toe om bij elke klacht een objectieve vaststelling te doen, en op basis daarvan te kijken of de klacht gegrond is, om vervolgens gerichte actie te ondernemen waar nodig. Naast zeer intensieve, zijn we bij BNP Paribas Fortis dus ook zeer tevreden gebruikers”, besluit Engineering Expert HVAC Joost Bossin.